لاهیج دیلم | در این مقاله قصد داریم چند کلامی در مورد فرهنگ ورزشی و جایگاه آن در جوامع صحبت کنیم. ابتدا یک تعریف جامع از فرهنگ داشته باشیم، فرهنگ مجموعه ای پیچیده است از دانش، اعتقادات،هنر، اصول اخلاقی، قوانین آداب و رسوم و هر نوع توانایی ها و عادات کسب شده توسط بشر به عنوان عضو جامعه، حال بپردازیم به اینکه فرهنگ ورزشی چیست، فرهنگ ورزشی مقوله اخلاق دور نیست با این تفاوت که بسیاری از مردم ورزشکاران را به دلیل خصوصیات مردانگی و جوانمردی غالب در امر ورزش، به عنوان الگو و سرمشق می شناسند و طبعا انتظار آن است که آنها در انجام رفتارهای پسندیده و ستایش حسن سلوک، بیش از دیگران اهتمام ورزند.
اما آنچه گاهی از تعداد محدودی از ورزشکاران در داخل و خارج مشاهده می شود، نه تنها نشانی از فرهنگ ورزشی، که اساسا از فرهنگ عمومی هم نشانی ندارد. شاید لازم باشد مربیان دلسوز و زحمت کش بیش از اینکه به مسائل فنی بپردازند به اصول کلی اخلاق و سپس فرهنگ ورزشی توجه کنند.
ورزش پدیده ای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی است. بسیاری از صاحب نظران در حوزه فرهنگ و ورزش اعتقاد دارند که ورزش در جامعه سرمایه داری به عنوان یک ابزار در خدمت دولتها قرار گرفته است، در مقابل آن یک رویکرد غالب دیگری مطرح است و آن اینکه به ورزش از بعد ورزشی و اخلاقی نگاه می کنند. بنابراین ورزش یک مقوله صرفا اقتصادی یا سیاسی و حتی اجتماعی نیست.
در کشورهای مختلف انتظارات خود و بعبارتی، رویکرد خود را در رابطه با بحث گسترده و پیچیده ای مثل ورزش کاملا روشن کرده آمد.
به عنوان مثال، با رویکرد بهداشتی می بینید که ورزش در تمامی سطوح و اقشار جامعه در کشورهای پیشرفته دنبال می شود یعنی صرفا اگر بحثی از ورزش می شود این نیست که، ورزش تماشاگران و علاقه مندان زیادی دارد. یا اگر بخواهیم با رویکرد اقتصادی به این مبحث نگاه کنیم مشاهده خواهیم کرد که از ورزش برای چرخش اقتصاد کمک گرفته می شود. در جامعه ای مثل جامعه ما متاسفانه هنوز در ابتدای راه هستیم، حتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ما در حوزه فرهنگ ورزش در رابطه با تبیین مبانی و نظری و همچنین خواست‌های ما از فرهنگ ورزش کار مشخصی را انجام نداده ایم. اما بعد از چند سال این مسأله کاملا مشهود شد که مسئولان نظام توجه ی جدی تری به فرهنگ ورزش پیدا کرده اند. و حتی گاهی اوقات رویدادهای ورزشی در صدر مسائل سیاسی_اجتماعی کشور هم قرار می گیرد.
امروزه دانشمندان ورزش را نه تنها برای پرورش تن یک اصل قرار داده اند بلکه به صورت یک اهرم قدرت و سیاست برای جوامع بین المللی مطرح کرده اند.
ورزش از منظر فرهنگی و اخلاق اجتماعی به عنوان مدرسه ای ایده آل برای زندگی است، مهارتهایی که از طریق بازی، تربیت بدنی و ورزش فرا گرفته می شوند برای رشد و توسعه عمومی و اخلاقی بسیار اساسی تلقی می شود. ورزش به جهت جاذبه ی زیاد آن همواره مورد ستایش بوده است، این امر به این معنا نیست که جوانان با جنسیت، نژاد و ملیت های مختلف از طریق ورزش می آموزند که ارزش های یکدیگر را بپذیرند و به ارزش های فرهنگی جامعه احترام بگذارند. بسیاری از صاحب نظران مسائل تربیتی معتقدند که فعالیت های ورزشی، ارزشها را آموزش می دهد و از طریق آن کار گروهی، رفتار ورزشی، همکاری، انضباط و اعتماد به نفس آموخته می شود و بدین ترتیب از نتایج مطلوب ورزش بهره گیری می شود.
دکتر کیوان انتظامی
مدرس دانشگاه
۱۴۰۰/۰۹/۰۵
- نویسنده : دکتر کیوان انتظامی
